24.Dönem CHP Milletvekili Umut Oran, yaklaşan 1 Kasım seçimleri için yurtdışında oy kullanımına ilişkin çarpıcı bilgiler paylaştı.
Umut Oran
Basın Açıklaması
04.10.2015
– AKP’nin oyunun yüzde 25’in altında olduğu 27 ülkede oy süresi bir günle sınırlandırıldı!
– Müslüman ülkelerde tatil olan Cuma yerine mesai günü olan Pazar günü nasıl oy kullanılacak?
– AKP’nin ağırlıkla kazandığı KKTC, Danimarka, Avusturya ve Belçika’ya en uzun süre tanındı
– Yurt dışında AKP’nin kazandığı ülkelerde seçime katılmak daha kolay
– Hiçbir BBC çalışanına gece yarısı iktidar partisi mensupları saldırmıyor!
– Einstein: Dünya; kötülük yapanlar değil, seyirci kalıp hiçbir şey yapmayanlar yüzünden tehlikeli bir yerdir.
12. Cumhurbaşkanı, Türkiye ile AB’nin üyelik müzakerelerinin başlamasının 10. Yıldönümünde seçimler uğruna yeniden Avrupa’ya gidip AB yöneticileriyle fotoğraf verme derdine düştü. Ama AB kapısı önünde olduğu yerde patinaj yapan hatta zaman zaman geri vitese takan bir Türkiye tablosu, verilecek gülümseyen fotoğraflarla örtülme noktasını çoktan geçti.
CHP İngiltere Birliği ve Sosyalist Enternasyonal toplantısı için 3 gündür Londra’da idim. İngiltere’de bırakın siyasetçileri Kraliçe dahi basının eleştiri oklarına muaf değil! Üstelik Londra’da hiçbir BBC çalışanı gece yarısı TV’deki yayınını bitirip evine dönerken iktidar partisi üyesi 4 zorbanın saldırısına uğrayıp yumruklanmadığını, burnunun kaburgasının kırılmadığını biliyoruz. İngiltere’de bu tür olaylar yaşanmıyor çünkü Türkiye’de gündelik yaşamın parçası haline gelen TOMA’nın insan haklarına aykırı bulunduğu için yasaklandığı bir tane dahi alınmadığı bir ülke burası. İşte ben, güzel ülkemdeki 78 milyon yurttaşımızın da bu standarda kavuşması için çalışıyorum, bu nedenle İngiltere’deki seçmenlerimizin de oylarını CHP’ye vermelerini istedim. CHP dışındaki diğer 3 partinin 7 Haziran sonrasındaki tavırları ortadadır!
Hangi partiye olursa olsun seçime katılıp oy kullanmak çok önemli çünkü sandığa gitmeyen her seçmen aslında dolaylı olarak AKP’ye oy vermiş olacak! Çünkü oransal olarak aldıkları oy ve dolayısıyla milletvekili sayısı artacak. Yurt dışı seçmenlerinden gelen bir oy bile çok önemli, MHP’nin Kocaeli’nde sırf bu nedenle bir milletvekili kaybettiğini anımsıyoruz.
İngiltere’de 7 Haziran’da toplam seçmen sayısı 86 bin 827 kişi idi ancak bunların sadece 24.606 kişisi oy kullandı yani demokrasinin beşiği İngiltere’de seçime katılım oranımız sadece yüzde 28,7.
Peki çok mu zor yurtdışında oy kullanmak, o konu biraz çetrefilli açıkçası. Çünkü yurt dışında AKP’nin oylarının yüksek olduğu ülkelerde oy kullanma süresi daha uzun ve sandık sayısı ise daha çok tutuldu, muhalefetin güçlü olduğu yerlerde ise durum tam tersi.
Bununla ilgili derlediğim bazı veriler ilgi çekici:
– 8 Ekim’den itibaren 54 ülkede kurulacak sandıklarda 2 milyon 895 bin 885 Türk vatandaşı oy kullanacak.
– Ülkemizde her sandık çevresinde ortalama 300 seçmen kayıtlı iken bu sayı yurtdışında çok daha fazla. Örneğin Azerbaycan’da kurulan her sandığa 1000 seçmen düşüyor. Oy kullanma günü sadece bir gün olarak belirlendiği için neredeyse her iki dakikada bir oy kullanılması gerekiyor.
– Japonya’daki 2951 seçmen için tek sandık kurulmuş ve 1 günde oy kullanılması istenilmiş. Yani saatte 369 seçmenin oy kullanması gerekiyor. Yani her seçmene oy kullanması için 9 saniye düşüyor. Açıkçası Tokyo’daki Japonlar bize hayran kalacak, imrenecekler biz niye yapamıyoruz diye!
– Bu ülkelerde tüm seçmenlerin oy kullanmak istemesi halinde kayıt, kontrol, oy kullanma, seçmen listesini imzalama gibi işlemlerin 20 saniyede bitirilmesi gerekiyor. Ben YSK’daki beyefendilerin yaşamları boyu bu kadar hızlı davrandıklarını düşünmüyorum.
– Bir başka konu hafta tatilinin cuma günü yapıldığı bazı Müslüman ülkelerde (İran, Cezayir, Katar, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri, Umman, Ürdün, Bahreyn vb) oy kullanma günü olarak 25 Ekim pazar belirlenmiş. Tatil olan cuma yerine iş günü olan pazar günü sandık kurulması nedeniyle bu ülkelerde çalışan ve yaşayan birçok Türk vatandaşının oy kullanması mümkün olamayacak. Bu nedenle 7 Haziran seçimlerinde bu ülkelerde katılım ortalama % 20’lerde kalmış.
– YSE ülkelere göre oy kullanma sürelerini, ülkelerin büyüklüğü ve seçmen sayısını dikkate almadan hazırlamış. Örneğin 95.236 seçmeni olan KKTC’de 18 gün süreyle oy kullanılırken, KKTC’nin 3000 katı büyüklükte ve 93.400 seçmeni olan ABD’de oy kullanma süresi 9 gün ile sınırlandırılmış. Yine 93.000 seçmeni olan İsviçre’de oy kullanma süresi 18 gün. Buna karşılık 87.000 seçmeni olan Birleşik Krallık ve Kuzey İrlanda’da oy kullanma süresi sadece 4 gün… 33.000 seçmeni olan Danimarka’da ise tam 18 gün süre ile oy kullanılabilecek.
– Birleşik krallık ve ABD ölçeğinde seçmeni olan Avusturya (107.000 seçmen) ve Belçika (133.000) 8-25 ekim tarihleri arasında 18 gün süreyle oy kullanabilecek. Bu tarihler neden önemli? Çünkü oy kullanma süreleri uzun tutulan bu ülkeler hemen hemen tamamında AKP hep birinci parti çıkmış. ( KKTC‘de oyların % 39.5’ini, Danimarka’da % 42’sini, Avusturya’da % 64’ünü, Belçika’da % 63’ünü AKP almış.)
7 Haziran’da da görüldü ki yurt dışında oy kullanım süresi ne kadar uzun tutulursa o ülkedeki seçime katılım oranı o kadar yükseliyor. Buna rağmen oy kullanma süresini (AKP’nin oyunun yüzde 25’in altında olduğu) 27 ülkede 1 gün olarak belirlemek, sadece 6 ülkede 18 gün gibi diğerlerine göre uzun sayılabilecek bir zaman belirlemek mantıklı değildir. Ülkelerin coğrafi büyüklüklerine, seçmen sayısına ve tatil durumuna göre değişen bir takvim getirilebilirdi her ülke için ama YSK bu konuda kaygıları giderecek tutum takınamadı.
Sonuç olarak ne yaparlarsa yapsınlar AKP’nin devri kapanmaktadır. Yurt dışındaki seçmenlerimizin hayallerindeki Türkiye için; onları yurt dışında siyasi kaygılarla baş başa bırakan ve anayasal haklarını kullanmalarına güçlük çıkartanları unutmadan oy vereceklerine, mutlaka ama mutlaka sandığa gideceklerine inanıyorum.
Çünkü Einstein’ın da dediği gibi, ”Dünya; kötülük yapanlar değil, seyirci kalıp hiçbir şey yapmayanlar yüzünden tehlikeli bir yerdir”
