Mısır'la Yaşanan Gerilim Ekonomiye Ciddi Tehtit

260 TÜRK ŞİRKETİNİN 2 MİLYAR DOLARLIK YATIRIMINI AKP MISIR’A YÖNLENDİRDİ
DOĞRU TEŞVİKLE BU KOŞULLAR TÜRKİYE’DE SAĞLANABİLİRDİ
 
CHP Genel Başkan Yardımcısı, İstanbul Milletvekili Umut Oran’ın, Mısır’la ilişkide gelinen son durumun yatırım yapmaya teşvik edildiği için Mısır’a giden 260 Türk şirketinin 2 milyar doları aşkın yatırımını tehlikeye atıldığına dikkat çekti. Umut Oran’ın bugün yaptığı yazılı açıklama şöyle:
 

• Mısır’la diplomatik ilişkilerde gelinen aşama, ikili ve bölgesel ticaret ve bu ülkedeki Türk yatırımları dolayısıyla Türkiye’nin ekonomisini de yakından ilgilendiriyor.
• Mısır, Türkiye’nin Kuzey Afrika’da önemli bir ticari partneri… AKP’nin kişisel tercihleriyle Türkiye’yi Suriye yönetimi ve Irak’la düşman haline getirmesi nedeniyle bu ülkeler üzerinden transit ticaret yapılan ülkelere şimdi Mısır üzerinden ulaşım sağlanıyor. Bu kanal da kapanırsa, dış ticaret zora girecek.
• İkili ekonomik-ticari ilişkiler yanında Mısır, dış ticarette Arap dünyasına ve Afrika’ya açılan önemli bir kapı olması nedeniyle de stratejik önem taşıyor. Yıllık ihracatın yüzde 40’a yakını bu ülkelere yapılıyor. Türkiye’nin Suriye, Irak gibi komşu ülkelerle kriz yaşadığı dikkate alındığında Mısır’ın dış ticarette stratejik önemi bir kat daha artıyor.
• Türkiye ile Mısır arasındaki 5 milyar dolarlık ticaret hacmi bulunuyor. Bunun da üçte ikisini Türkiye’nin bu ülkeye yaptığı ihracat oluşturuyor. Başka deyişle Türkiye Mısır’la yaptığı ticarette karlı…
• Türkiye ile Mısır arasındaki ticaret hacminin son on yılda 10 kattan fazla büyümesi dikkat çekiyor.
• Mısır’da toplam 260 dolayındaki Türk yatırımcısının 2 milyar doları aşan yatırımı bulunuyor. Türk işadamları bu ülkede 65 bin kişi istihdam ediyor.
• Mısır’daki Türk yatırımlarında tekstil başı çekse de, kimya, perakende ve müteahhitlik hizmetleri de öne çıkıyor.  LC Waikiki, Colin’s, Taypa, Aksa Akrilik, Küçükçalık Perde, Abalıoğlu İplik, Kipaş Konfeksiyon, Mavi Jeans, De Facto, FLO Ayakkabı, Sarar, Baydemirler Perde, Evyap, Hayat Kimya, Filli Boya ve BİM, Mısır’da öne çıkan Türk yatırımları…
• Mısır, 83 milyon nüfusu ile Kuzey Afrika’nın en önemli ülkesi. GSYH’si 200 milyar doların üzerinde, kişi başına milli geliri 2 bin dolar dolayında bulunan Mısır, dünyanın 27. büyük ekonomisi. Mısır’ın yıllık ihracatı 25 milyar, ithalatı ise 50 milyar dolar dolayında. Türkiye, Mısır’da en çok yatırımı bulunan 28. ülke.
• Mısır ile yaşanan diplomatik gerilim, iki ülke arasındaki özellikle ticaret ve savunma sanayiine yönelik işbirliği projelerini baltaladı.
• AKP hükümeti özellikle tekstil sektörünü Mısır’da yatırım yapmaya zorladı teşvik etti. Bu yatırımlar, yani istihdam ve ihracatı kendi elleriyle Mısır’a hediye ederken zil takıp oynadılar. Şimdi ise Türk yatırımcısını Mısır’da kendi kaderine terk ettiler. Halbuki hükümet üzerine düşeni yapıp Türkiye’de özellikle Doğu ve Güneydoğu’da doğru teşvik politikalarını uygulayarak, Mısır koşullarını Türk sanayici ve ihracatçısına sağlasalardı, bugün Mısır’a kayan o yatırımlar altın yumurtlayan tavuk gibi kendi topraklarımızda iş aş ve sosyal barışı sağlayacaktı. Bu politika ülkemizde istihdam ve ihracat kaybına neden olmuştur.

 
Mısır yönetimi son olarak Türk Büyükelçisini “ persona non grata ” (istenmeyen kişi) ilan etti. Böylece Türkiye ile Mısır arasında adeta ipler kopma noktasına geldi. AKP’nin yanlış politikaları yüzünden Mısır’la diplomatik ilişkilerin kopma noktasına gelmesi, Türkiye’yi biraz daha yalnızlaştırırken, ekonomi açısından da kaygılandırıyor.
 
Böylece Türkiye’nin Mısır ve bölge ile olan ekonomik ve ticari ilişkileri üzerinde ciddi bir tehdit ortaya çıktı. Türkiye ile ikili ticaret hacmi 5 milyar doları aşan ve aynı zamanda yılda yaklaşık 60 milyar dolarlık ihracat yapılan İslam ülkeleri ve Afrika’ya açılan önemli bir kapı olan Mısır’da Türk girişimcilerinin 2 milyar doları aşan yatırımı bulunuyor. Mısır’la ilişkilerde gelinen aşamanın, ikili ekonomik ilişkilere ve Türkiye’nin bölgesel çıkarlarına olası olumsuz yansımaları kaygı yaratıyor.
 
Mısır neden önemli?
 
Bir milyon kilometrekareyi aşan yüzölçümü; 83 milyonluk nüfusu ile Kuzey Afrika’nın en önemli ülkesi olan Mısır, Arap dünyasının hem lideri hem de İsrail-Arap barışının garantörü konumunu sürdürüyor . GSYH’si 200 milyar doları aşan Mısır, dünyanın 27. büyük ekonomisi konumunda bulunuyor. Mısır’ın kişi başına milli gelir 2 bin dolar dolayında seyrediyor. İhracatı 25 milyar, ithalatı 50 milyar dolara yaklaşan Mısır’ın dış ticaret hacminde Türkiye önemli bir yere sahip bulunuyor.
 
Mısır’la yıllık ticaret hacmimiz 5 milyar doların üstünde…
 
Türkiye ile Mısır arasında özellikle 2000’li yıllarda yükselişe geçen dış ticaret hacmi, 2012 itibariyle 5 milyar doları aştı. Bu hacmin 3.7 milyar dolarla yaklaşık üçte ikisini Türkiye’nin bu ülkeye yaptığı ihracat oluşturuyor. Başka deyişle Türkiye Mısır’la yaptığı ticarette karlı ve önemli miktarda fazla veriyor.
 
Ekonomi Bakanlığı verilerine göre 2003’de 346 milyon  dolar  düzeyinde bulunan Türkiye’nin Mısır’a ihracatı 2008 itibariyle 1 milyar doları aştı, 2012 itibariyle de 3 milyar 679 milyon dolara ulaştı.  Aynı dönemde Mısır’dan yapılan ithalat ise 118 milyon dolardan 1 milyar 342 milyon dolara çıktı. 2012 itibariyle Türkiye, Mısır’la olan ticaretinde 2 milyar 337 milyon dolar fazla verdi. Türkiye ile Mısır arasındaki ticaret hacmi, son on yılda 10 kattan fazla büyüdü. Bu yılın Ocak-Eylül döneminde ise Türkiye’nin Mısır’a ihracatı 2 milyar 476 milyon, bu ülkeden ithalatı 1 milyar 236 milyon dolar oldu. Bu yıl ilk dokuz ayda 3.7 milyar dolar olan dış ticaret hacminin, normal koşullarda yılın tümünde 5 milyar doların üzerinde gerçekleşmesi bekleniyor.
 
Türkiye ile Mısır arasında 2005’te yapılan serbest ticaret anlaşması Mart 2007’de yürürlüğe girmişti.
 
Türkiye-Mısır ticaret hacmi (Milyon $)

 
İslam ülkeleri ve Afrika’ya açılan kapı…
 
Mısır, dış ticarette ikili ilişkilerin yanı sıra Arap dünyasına ve Afrika’ya açılan önemli bir kapı olması nedeniyle de stratejik önem taşıyor. Türkiye’nin Suriye, Irak gibi komşu ülkelerle kriz yaşadığı dikkate alındığında Mısır’ın dış ticarette stratejik önemi bir kat daha artıyor.
 
Mısır, Türkiye’nin Kuzey Afrika’da önemli bir ticari partneri konumunda bulunuyor ve dış ticarette Arap dünyasına ve Afrika’ya açılan önemli bir kapı olması nedeniyle de stratejik önem taşıyor. AKP’nin siyasal İslamcı teröristlere desteği ve mezhepçi politikalarıyla Türkiye’yi Suriye yönetimi ile benzer yanlış politikaları ile de Irak’la düşman haline getirmesi nedeniyle bu ülkeler üzerinden transit ticaret yapılan ülkelere artık Mısır üzerinden ulaşım sağlanıyor. Türkiye geçer yıl 152 milyar dolarlık ihracatının yaklaşık 60 milyar dolarla yüzde 40’a yakınını bu ülkelere yapıldı. Mısır yönetimiyle gerilimin sürdürülmesi sonucu bu kanal da kapanırsa, bölgesel dış ticaret zora girecek.
 
Mısır’da 260 Türk şirketinin 2 milyar doları aşkın yatırımı var
 
Mısır’da devam eden siyasal ve toplumsal çalkantı ve bu süreçte Türkiye’nin izlediği politika,  bu ülkeye yılda 4 milyar dolara yaklaşan ihracat yapan Türk girişimcileri olduğu kadar bu ülkede 2 milyar doların üzerinde yatırımı bulunan 260 Türk şirketi için de hayati önem taşıyor.
 
Türklerin tüm dünyadaki uluslararası doğrudan yatırımı yaklaşık 25 milyar  dolar dolayında; bunun 5-6 milyar doları Afrika kıtasında; bunun da üçte biri Mısır’da bulunuyor. Ülkede toplumsal huzur ve siyasal istikrarın bir an önce sağlanması, Türk firmaları ve Türkiye’yi yakından ilgilendiriyor. Bu nedenle Türkiye’nin bu ülkede gerilimin tırmandırılması yerine azaltılmasına, toplumsal uzlaşma ve barışın sağlanmasına yönelik politikalar izlemesi gerektiği belirtiliyor.
 
Mısır’daki Türk yatırımlarının ağırlık merkezini tekstil üretimi oluşturuyor. Ancak, Türk perakendeciler de son yıllarda Mısır pazarında giderek artan oranda yer almaya başladı. Mısır’daki yatırımlarında ayrıca, kimya, perakende ve müteahhitlik hizmetleri de öne çıkıyor. Türk işadamlarının yaptığı yatırımlar kapsamında 65 bin Mısırlı istihdam ediliyor. Türkiye, Mısır’da en çok yatırımı olan 28. ülke konumunda…
 
Özellikle ABD’ye gümrüksüz olarak gönderilme avantajı nedeniyle Mısır’ın ünlü pamuğundan üretilen tekstil ürünleri Mısır’daki fabrikalarda üretiliyor. İç karışıklık ve istikrarsızlığın uzun sürmesi durumunda, özellikle AB ve ABD’li alıcıların sipariş vermeyi durdurabileceği belirtiliyor.
 
Mısır’a yatırım yapan firmalar
 
Bu ülkede yatırımı bulunan Türk firmalarının başında şu isimler geliyor:

• LC Waikiki,
• Colin’s,
• Taypa,
• Aksa Akrilik,
• Küçükçalık Perde,
• Abalıoğlu İplik,
• Kipaş Konfeksiyon,
• Mavi Jeans,
• De Facto,
• FLO Ayakkabı,
• Sarar,
• Baydemirler Perde,
• Evyap,
• Hayat Kimya,
• Filli Boya,
• BİM,
• Yeşim Tekstil,
• Şahinler Holding.

 
İşbirliği projeleri de darbe yedi…
 
Mısır ile yaşanan diplomatik gerilim, iki ülke arasındaki özellikle ihracat ve savunma sanayiine yönelik işbirliği projelerini de baltaladı. Başbakan Erdoğan, Mısır’da darbeyi gerçekleştirmeden önce Mursi’nin Savunma Bakanı olan Abdulfettah Halil El Sisi ile 9 Mayıs’ta bir araya gelmiş; bu görüşmede, Türkiye’nin özellikle sınır ve sahil güvenliği alanlarında Türkiye-Mısır ortak savunma üretim ve tedariki projelerinin gerçekleştirilmesi için 250 milyon dolar tutarında Türk Eximbank kredisi verilmesi kararı çıkmıştı. Türkiye, Mısır’a ayrıca ihracat için 1 milyar dolarlık Hazine, 1 milyar dolarlık da Eximbank kredisi olmak üzere 2 milyar dolarlık kredi açmıştı. Bu kredinin 1 milyar doları 17 Mayıs’ta serbest bırakılmıştı. Türk firmalarınca Mısır’a gerçekleştirilecek sermaye malı ihracatı ve Türk müteahhitlerince bu ülkede yapılacak projelerin finansmanının bu kredi üzerinden gerçekleşmesi öngörülüyordu.
 
Türkiye, Mısır’daki darbe yönetimine karşı tutumunu göstermek için bu ülkeye, Mursi döneminde sağlanması öngörülen bu 2 milyarlık kredinin 1 milyarını kesti. Yönetim değişikliği öncesi TAI tarafından üretilen insansız hava aracı ANKA’ların Mısır’a satışı için de görüşmeler yapılıyordu. Mısır, 10 adet ANKA almak istiyordu. Ancak Türkiye, yaşanan gelişmeler üzerine bu ülkeye ANKA satışını da durdurdu.
 
AKP, aklını başına al!…
 
AKP’nin bu dış politika anlayışı ile bölgesinde giderek yalnızlaşan Türkiye’nin ekonomik ve siyasal çıkarları, giderek daha fazla tehlike altına giriyor. Bu yaklaşımı ile Türkiye’yi Suriye, Irak merkezi yönetimi ve diğer komşularıyla sorunlu hale getiren AKP, aynı hatayı Mısır’da tekrarlıyor. AKP, komşularla ilişkileri bozarak, ördüğü kalın duvarlar içine Türkiye’yi hapsediyor. Türk dış politikasının ruhu, büyük Atatürk’ün ortaya koyduğu “Yurtta barış, dünyada barış” ilkesidir. 76 milyonluk Türkiye’yi Mısır’daki iç savaşın bir tarafı yapmak yanlıştır. Buna kimsenin hakkı yoktur. Mısır’la ekonomik ve siyasal ilişkilerin devam etmesi, dış ticaret kanallarının açık kalması, bu ülkede istikrar ve barış ortamının tesisi, Türk yatırımlarının güvenliği için gerekli güvencelerin alınması hükümetin önceliği olmalıdır.
 
Mısır yerine Doğu-Güneydoğu teşvik edilebilirdi
 
AKP Hükümeti özellikle tekstil sektörünü Mısır’da yatırım yapmaya zorladı teşvik etti. Bu yatırımlar, yani istihdam ve ihracatı kendi elleriyle Mısır’a hediye ederken zil takıp oynadılar. Şimdi ise Türk yatırımcısını Mısır’da kendi kaderine terk ettiler. Halbuki hükümet üzerine düşeni yapıp Türkiye’de özellikle Doğu ve Güneydoğu’da doğru teşvik politikalarını uygulayarak, Mısır koşullarını Türk sanayici ve ihracatçısına sağlasalardı, bugün Mısır’a kayan o yatırımlar altın yumurtlayan tavuk gibi kendi topraklarımızda iş aş ve sosyal barışı sağlayacaktı. Bu politika ülkemizde istihdam ve ihracat kaybına neden olmuştur.