CHP belediye başkan adaylarının açıklanmaya başlandığı tarihten itibaren Türkiye’yi, önceki seçimlerde olduğu gibi, yine dolaşmaya başlayan CHP’li Umut Oran 21-23 Ocak arasında da Antalya, Burdur, Isparta’da çalışmalarda bulundu. Böylece 31 Mart seçimleri için gittiği illerin sayısını 12’ye (Hatay, Osmaniye, Kilis, Adıyaman, Şanlıurfa, Bolu, Balıkesir, Trabzon, Rize, Antalya, Burdur, Rize) yükselten Umut Oran; bu gezilerinin ardından bölgenin gözlem, sorun ve çözüm önerilerinin yer aldığı bir rapor yayınlama geleneğini Batı Akdeniz için de sürdürdü. Bu gezisi için Burdur-Isparta için ayrı rapor hazırlayan Umut Oran’ın Antalya’ya dair notları şöyle:
- Antalya, Burdur, Isparta; Batı Akdeniz ekonomide en kötü günlerini yaşıyor.
- Turizmde yaz sezonu sona erince Antalya ekonomisi kendi kendini çeviremez hale gelmiş.
- Ekonomisinde tarımın büyük paya sahip olduğu Antalya krizden büyük darbe almış bulunuyor.
- Ekonomik krizle mücadelede ulusal çapta yapısal önlemlerin yanında diğer bölgeler gibi bu bölge için de bölgesel planlama gerekiyor.
AKP iktidarının yıllarca uyguladığı yanlış politikaların bizi getirdiği noktada tüm ülke olarak çok ağır bir ekonomik krizin içine girmiş bulunuyoruz. Uzun yıllar ülkeyi aşırı borçlandırıp dış kaynağa bağımlı kılan iktidarın, buna karşılık rejimi değiştirip demokrasi ve hukuk açığına yol açarak güveni tüketmesi üzerine ülkeden sermaye kaçışının başlaması, bunun da dövizde sıçrama yaşatması krizi tetikledi. Kur cephesinde başlayıp faizleri yükselten kriz sürecinde ekonomide; küçülme, yüksek enflasyon ve yüksek işsizliğin bir arada ve giderek şiddetlendiği ağır bir kriz yaşanıyor.
Genel sorunlara bölgesel açmazlar eklenmiş…
Türkiye ekonomisinin içine girdiği ve giderek kronikleşip ağırlaşan kriz tüm ülke genelinde hissedilirken, sosyo ekonomik yapısına bağlı olarak farklı bölgelerde kriz, o bölgeye özgü sorunlarla çeşitleniyor.
Daha önce GAP ve Karadeniz bölgelerini gezip, krizin etkilerini yerinde gözlemleyip, çözüm önerilerimizle birlikte sunmuştuk. Akdeniz’de de durum oradan farklı değil. Bölge illerinde işsizlik hızla artıyor. Çalışanı, işvereni, çiftçisi, taksicisi, esnafı… Herkes mutsuz, herkes şikayetçi. Bir dokun bin ah işit!..
Hukuksuzluk ve tutarsız dış politika turizmi vuruyor
Antalya başta olmak üzere, Batı Akdeniz ekonomisi ağırlıkla tarım ve turizme endeksli. Ekonomideki kötü gidişten ve iktidar politikalarından en fazla olumsuz etkilenen sektörlerden biri tarım. TL’deki değer kaybı ile ucuzladığı için revaçta olması gerekirken, yanlış ve sürekli değişen tutarsız dış politika ve yaşanan hukuksuzluklar nedeniyle ülkeyi dünyada yalnızlaştıran ve güveni tüketen iktidar yüzünden turizm de kan ağlıyor. Daha fazla turist gelmesine rağmen para bırakacak turist sayısında artış yaşanamıyor.
Antalya Kaleiçi boşalıyor
Antalya’nın tarih ve turizm kokan dünyaca ünlü Kaleiçi’nde, zaten yıllardır işleri kötüye giden esnaf ağır darbe yemiş, artık siftah yapamaz hale gelmiş. Kış döneminde turist sayısının azalması yanında art arda gelen zamların da etkisiyle işleri durma noktasına gelen esnaf bir bir işletmelerine kepenk vuruyor ya da dükkanını devretmenin yollarını arıyor. Satışlar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 40 düşmüş. Yeni yaz turizmi sezonu başlamadan dükkanların tümden kapanma ihtimali bulunuyor.
Ekonomik krize karşı gerekli yapısal önlemleri almayıp, günü kurtarma, “Dış güçler-ekonomik saldırı” safsatası ile milleti kandırma peşindeki iktidar, bu gidişle Batı Akdeniz’i “Batık Akdeniz’e dönüştürmek üzere…
Turizmde sezon bitince ekonomi durmuş…
Turizmin ekonomisinde önemli ağırlığa sahip olduğu Batı Akdeniz’in en büyük ve Türkiye’nin önemli illerinden Antalya’da yaz turizmi sezonu kapanınca, ülke genelinde yaşanan durgunluğun etkileri daha net hissedilmiş. Buna bağlı olarak il ekonomisi kendi kendini çeviremez hale gelmiş bulunuyor.
Yaz aylarında günde 70 bin, ayda 1.5 milyon turistin geldiği kente bugünlerde gelen sayı günde 2-3 bin, ayda 100 bin civarında kalınca Antalya ekonomisi iç piyasadaki durgunluğun şokunu çok daha fazla hisseder olmuş.
Ekonomisi en kötü günlerini yaşayan Antalya’da birçok sektörde işlerin yavaşlaması nedeniyle şikayetler artarken, bu olumsuzlukta şu üç faktör öne çıkıyor:
- Türkiye genelindeki ekonomik daralmanın genel yansıması.
- 2017’de turist sayısı artsa bile turizm gelirinin ve turistik ticaretin gerilemiş olması.
- Spesifik olarak kent merkezindeki ticaret sektörünün adeta durma noktasına gelmesi. (Muratpaşa, Kepez ve Konyaaltı, Muratpaşa ve merkez başta olmak üzere il genelinde bu durum belirgin biçimde yaşanıyor)
Batı Akdeniz bölgesinin sosyo ekonomik yapısı benzerlik arz eden, ticari ilişkileri ve kalkınma dinamikleri büyük ölçüde Antalya’ya endeksli diğer illeri Burdur ve Isparta için de aynı olumsuzluklar geçerli.
Mazot, gübre, yem gibi tarımsal girdi fiyatlarında döviz kuruna bağlı yüksek artışlar çiftçiyi, üretici perişan etmiş durumda. Büyükşehirlerde sebze, meyve fiyatları el yakarken, üretici emeğinin karşılığını alamıyor, üründen elde ettiği para, girdi maliyetlerini karşılamıyor.
NE YAPMALI?
- Turizm ve tarımın dışında yeni sektörlerle bölgeyi bir adım ileri götürmek lazım. Yeni nesil ekonomi ile 4 mevsim sosyal canlılığı tüm Türkiye’ye yaymak gerekiyor.
- Ekonomik krizle mücadelede ulusal çapta alınması gereken yapısal önlemlerin yanında bölgesel planlama da büyük önem taşıyor. Çünkü Burdur’un, Isparta’nın sorunları Antalya’nın; Antalya’nın sorunları bu illerin sorunu.
- Bütünsel kalkınma sağlanmalı, kırsal kesim de kamudan eşit hizmet almalı! Fiziksel, ekonomik ve sosyal hakları tüm Antalyalılar için eşit olmalı.
- Üç ilin sorunları ortak olduğu için “havza planlaması” yapılmalı.
- Batı Akdeniz Bölgesi’nin krizde ayakta kalması ve ülke ekonomisinin normalleşmesi sonrası kalkınma ve gelişimine devamı da en güçlü olduğu alanlar olan turizm ve tarım ile mümkün.
- Antalya’nın; dolayısıyla ona bağlı olarak Burdur ve Isparta’nın (Bölgenin) dünyaya açılmasının en ekonomik yolu, deniz ulaştırması ve deniz taşımacılığı.
- Bu bağlamda demiryolları ve denizyollarının çok daha fazla geliştirilmesi gerekiyor. Yerel ekonomik aktörlerin Antalya’nın Burdur ve Isparta’ya demiryolu ile bağlanması talebi dikkate alınmalı.
- Turistik ürünlerin Antalya’ya getirilmesi ve ihtiyaç fazlasının Antalya’dan ihracında yeni taşıma araçları devreye girmesine ihtiyaç bulunuyor.
- Demiryolu yapımı ile diğer illerden gelen malların Antalya Limanı’ndan ihracı mümkün.
- Yıllardır ihmal edilen deniz yolu kullanımının sadece yük taşımacılığı ile sınırlı kalmaması gerekiyor.
- Bölge temsilcilerinin, Manavgat Irmağı’nın suyunun satışından bölge ekonomisinin azami derecede yararlanabilmesi talepleri dikkate alınmalıdır.
- Antalya’da yatçılığın gelişebilmesi açısından Manavgat’ta yat üretim ve çekek yeri alanı ile Organize Sanayi Bölgesi kurulması talepleri karşılanmalıdır.
- Antalya Devlet Hastanesi’nin kapasitesi talebi karşılamaya yetmiyor. Kentte yaşayan 400 bin kişiye göre planlanmış olan Hastane; Isparta, Burdur ve ilçelerinden gelenlerle birlikte 2.5 milyon kişiye hizmet veriyor. Hastane’nin buna yetecek kapasiteye getirilmesi gerekiyor.
- İklim değişikliğinin de etkisiyle giderek artan sıklıkla görülen hortumların yol açtığı zararlar seracıları mahvediyor. Seracılığın başkenti sayılan Antalya’da bile vatandaş pazardan kg’ı 10 TL’nin altında sebze, meyve alamıyor. Bu haftaki fiyatlara bakınca 8 TL’nin altında sadece salatalık ve kuru soğan satılıyordu. Acilen hükümetin üreticiye destek vermesi fiyatların aşağıya çekilmesini sağlaması gerekmektedir.
