TÜİK’e de mi operasyon yapacaksınız?

Umut Oran
Basın Açıklaması
03.6.2015

SARAY’IN GÖRMEZDEN GELDİĞİ 17 MİLYON YOKSULU TÜİK GÖSTERDİ

• 12 yıl başbakanlık yaptığı ülkede 17 milyon yoksulun varlığını fark etmeyen Erdoğan, “Nerede bu yoksullar, hangi veride var?” diyor. Devletin resmi istatistik kurumu TÜİK’in araştırması ise 2013 itibariyle 16 milyon 706 bin yoksul olduğunu gösteriyor.
• Bu iyimser hesaplamaya göre bile Türkiye’deki yoksul sayısı Hollanda nüfusuna denk, 242 ülkeden 179’unun nüfusundan fazla.
• Anlaşılan ekonomi ile ilgili bakan ve bürokratları, danışmanları kendisine bu bilgiyi iletmemiş. Belli ki lüks ve şatafat içinde yaşadığı Sarayının camları milyonlarca yoksulu görmesine engel olacak kadar kalın.
• Demokratik teamüllere göre kendini eleştiren ya da yaptığı yanlış işlerin belgesini ortaya çıkaran herkesi tehdit eden Erdoğan, şimdi bu bilginin kaynağının TÜİK olduğunu öğrendiğinde ne yapacak, TÜİK yöneticilerini mi tehdit edecek yoksa ‘TÜİK lobisi var’ deyip orayı da mı lağvedecek? 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu‘nun “17 milyon yoksul var” şeklindeki sözlerine ilişkin, “Mesela konuşuyor, 17 milyon yoksul. Nerede yoksul? Hangi veride var? Hiç dürüst değil bunlar. Nerede böyle bir yoksul?” açıklamasında bulundu.

Belli ki ekonomi ile ilgili bakan, bürokrat ve danışmanları kendisine bu bilgiyi iletmemiş. 12 yıl Başbakan olarak yönettiği ülkede büyüyen yoksul ordusunu umursamamışlar ya da kendisine söyleyememişler. Şimdi Saraya taşınan Erdoğan, Kılıçdaroğlu’nun resmi istatistiklere dayalı açıklamasını yalanlama telaşında. Yoksa Sarayının camları milyonlarca yoksulu görmesine engel olacak kadar kalın mı?

Kendisine gösterelim; 17 milyon yoksul burada, ülkemizde… Devletin resmi istatistik kurumu TÜİK’in Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması, 2013 itibariyle “yoksulluk sınırı” aylık 501 TL kabul edildiğinde bile ülkede 16 milyon 706 bin (yaklaşık 17 milyon) yoksul olduğunu gösteriyor.

Bu iyimser hesaplamaya göre bile Türkiye’de Hollanda nüfusu kadar yoksul var. Türkiye’nin yoksulları, dünyada bilinen belli başlı 242 ülkeden 179’unun nüfusundan fazla. Şili, Belçika, Yunanistan, Tunus, Portekiz, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, İsveç, Azerbaycan, Avusturya, İsviçre, Bulgaristan, Sırbistan, Ürdün, Danimarka, Norveç ve daha birçok ülkenin toplam nüfusu, Türkiye’deki yoksul sayısının altında bulunuyor.

SAYI GERÇEKTE ÇOK DAHA FAZLA…

Üstelik sözü edilen yoksul sayısı sadece; hane halkı medyan gelirinin yüzde 60’ının altında geliri olanları gösteriyor. TÜİK, 2013 yılında eşdeğer hane halkı kullanılabilir “medyan” gelirini yıllık 10.020 (Aylık 835) TL olarak baz alıyor ve bu medyan gelirin yüzde 40, 50, 60 ve 70’i üzerinden çeşitli “göreli yoksulluk sınırları” belirliyor. Eşdeğer hane halkı kullanılabilir medyan gelirin yüzde 60’ı baz alındığında yoksulluk sınırı yıllık 6.012 (Aylık 501) TL çıkıyor ve buna göre 16 milyon 706 bin kişilik yoksul sayısı hesaplanıyor. Yoksulluk sınırı olarak medyan gelirin yüzde 70’i,  yani yıllık 7.016 (Aylık 585 TL) baz alındığında ise yoksul sayısı 21 milyon 979 bine ulaşıyor. Yani gerçekte yoksul sayısı bunun çok daha üzerinde. Ülkedeki yoksulların üçte ikisi kentlerde, üçte biri ise kırsal bölgede yaşıyor. İstanbul, ülkedeki yoksulların üçte ikisini barındırıyor. Yoksulların yarıya yakınını çocuklar oluşturuyor.

YOKSUL SAYISI AZALMADI, ARTTI…

TÜİK’e göre hane halkı medyan gelirinin yüzde 60’ı baz alınarak belirlenen “yoksulluk sınırı” üzerinden hesaplanan yoksul sayısı 2007 yılında 16 milyon 53 bin; yüzde 70’ine göre belirlenen yoksul sayısı ise 20 milyon 595 bin kişi düzeyinde bulunuyordu. 2007-2013 döneminde yoksul sayısı, birinci orana göre 652 bin kişi; ikinciye göre ise 1 milyon 384 bin kişi artış gösterdi. Yani dünyadaki ülkelerin dörtte üçünün nüfusundan fazla olan Türkiye’deki yoksulların sayısı, bu yedi yıllık dönemde azalmak bir yana daha da arttı.
Hane halkı medyan gelirinin yüzde 60’ına göre belirlenen yoksulluk sınırı baz alındığında yoksulların nüfusa oranı yüzde 22,4, yüzde 70’e göre hesaplandığında ise yüzde 29,5 düzeyinde. Yani birinciye göre ülke halkının beşte biri, ikinci kritere göre ise yaklaşık üçte biri yoksul…

ERDOĞAN “HARİKALAR DİYARINDA”…

Bina inşaat maliyeti 1.5 milyar TL’yi bulan, sadece masa ve sandalyeleri için 6,5 milyon TL ödenen, tanesi 1.000 TL’lik altın varaklı bardaklardan su içilen, aylık sabit giderleri 21 milyon TL’yi bulan Saray’da oturan Erdoğan, ülkedeki yoksullar ordusunu görmüyor, yok sayıyor. “Var” diyeni “dürüst olmamakla” suçluyor.

Demokratik teamüllere göre kendini eleştiren ya da yaptığı yanlış işlerin belgesini ortaya çıkaran herkesi tehdit eden Erdoğan, şimdi bu bilginin kaynağının TÜİK olduğunu öğrenirse kurum yetkililerini de mi “tehdit” edecek? Yoksa TÜİK’i kapatacak mı, bir operasyon da TÜİK’e mi çekilecek, TÜİK lobisi de mi var ülkede?

Erdoğan’ın görmek istemediği o yoksulların ahı tutacak ve vakti geldiğinde Saray sakinlerini iktidardan indirecektir buna eminim. Nitekim o vakit de gelmiştir, 7 Haziran’da süre dolacaktır.

EK: Yoksulluk tabloları
Yoksulluk sınırlarına göre yoksul sayıları, yoksulluk oranı

Kaynak: TÜİK, Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması, 2013,

BBS 1. Düzey ve cinsiyete göre yoksul çocuk sayısı ve yoksulluk oranı, 2013 (*)

Kaynak: TÜİK, Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması, 2013, TÜİK, İstatistiklerle Çocuk, 2014.
(*): Eşdeğer hane halkı kullanılabilir medyan gelirin % 60 kriterine göre.