Umut Oran: Milyonlar için bayramın adı var tadı yok

Üç kuruş gelirle yaşam mücadelesi veren işçi, memur, köylü, esnaf ve emekliler ile hiç geliri olmayan işsiz ve umutsuzlar; yani geniş halk kitleleri, bu bayramı da buruk geçiriyor. Milyonlar için bayramın adı var tadı yok.
İşsizler ve emekliler bir yana, eli iş tutan işçi ve memurların çoğunluğu açlık sınırında yaşıyor. Halkın çoğunluğu asgari aylık geçim tutarının çok altında bir gelire talim ediyor, bununla yaşam mücadelesi veriyor.
Türk-İş’e göre 4 kişilik bir ailenin adam gibi karnını doyurabilmesi için gereken aylık asgari gıda harcaması, yani “açlık sınırı” 1.012 TL. Buna giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer harcamalar eklendiğinde aylık geçim bedeli yani “yoksulluk sınırı” 3.296 TL’yi buluyor.
Resmi veriye göre ortalama memur maaşını Temmuz 2013 için 2.036 lira, en düşük memur maaşı ise 1.725 TL. En düşük ile ortalama arasında 300 TL dolayında bir fark olduğu dikkate alınırsa, 2.6 milyon memurun çoğu asgari maaştan çalışıyor ve yoksulluk çekiyor.
Kamu işçisinin de şişirilmiş rakamlarla 2.700 TL olarak açıklanan ortalama aylığı baz alındığında bile aylık asgari geçim sınırını yakalayamadığı görülüyor.
Türkiye’de 16 milyon dolayındaki çalışanın büyük bölümü asgari ücretli… Net asgari ücret ise 803.7 TL… Buna göre dört kişilik ailenin tamamı çalışıyor olsa bile asgari ücretle çalıştığı sürece toplam geliri aylık geçim sınırına ulaşamıyor.
Sayıları 2 milyona yaklaşan memur emeklileri ayda ortalama 1.394 TL alıyorlar. İşçi emeklilerinin sayısı ise 6 milyon dolayında ve onların ortalama aylıkları 971 TL… Memur emeklisi ile işçi emeklisinin ortalama maaşı arasında 500 TL’ye yakın fark var. 2 milyon dolayındaki Bağ-Kur emeklilerinin aylıkları ise ortalama 1.010 TL.
Halen özürlü aylığı 373 TL, 65 yaş aylığı 124 TL, öğrenci kredisi de sadece 280 TL…
Bu arada yaklaşık 5 milyona yakın memur ve memur emeklisini ilgilendiren “sözde” toplu sözleşme görüşmelerinde hükümet, bu kesime yeni bir oyun oynadı. Başbakan Erdoğan’ın talimatı doğrultusunda 2014 yılı zamlarının belirlendiği görüşmeleri Bayramdan önce bitirmek isteyen hükümet, normal prosedüre göre sürenin bitmesine 14 gün kala, Türkiye Kamu-Sen ve KESK’ten gizli olarak, Memur-Sen’le bir araya gelip yüzde 3+3’e imzayı attı.
Yani toplu sözleşme “tiyatrosu” bir kez daha sahnelendi, milyonlarca memur ve emekli bir kez daha mağdur edildi.
Ülkede çalışanlar ve emekliler karın tokluğuna çalışırken, umudu olmadığı için iş aramayanlarla birlikte 5 milyonu bulan işsizler, 11.5 milyon ev kadını ve 3 milyonu aşkın ücretsiz aile işçisi ile birlikte toplamda 20 milyona yakın nüfus ise işgücü dışında yer alıyor ve bir gelire sahip değil.