Umut Oran: En zenginle yoksul arasındaki fark 14 kat

CHP’Lİ UMUT ORAN’DAN GELİR DAĞILIMI UYARISI:
EN ZENGİNLE EN YOKSUL ARASINDAKİ FARK 14 KAT 
YOKSUL SAYIMIZ 20 AB ÜLKESİNİN TOPLAM NÜFUSU KADAR 
HORMONLU BÜYÜYEN TÜRKİYE’DE YOKSUL HALK MANZARALARI 
CHP Genel Başkan Yardımcısı Umut Oran, zengin-yoksul arasındaki gelir farkını yüzde 10’luk nüfus dilimleri esas alınınca en zenginlerle en yoksullar arasında 14 kattan da fazla bir fark olduğunu bildirdi. Türkiye’nin son on yılda hızla büyüdüğü, kalkındığı iddialarına karşılık TÜİK verileri, baz alınan gelir düzeyi kriterlerine göre Türkiye’de 7-21.5 milyon arasında değişen sayıda yoksul olduğunu gösterdiğini belirten Oran, “21,5 milyon yoksul ile Türkiye içinde adeta ayrı bir yoksullar ülkesi oluştu. 21,5 milyonluk topluluk, AB üyesi olan Almanya, Fransa, Birleşik Krallık, İtalya, İspanya, Polonya ve Romanya dışında kalan diğer 20 ülkenin toplam nüfusa denk düşüyor. AKP’nin iddiasına göre ‘Türkiye hızla kalkınıyor, büyüyor’ ve krizler hep ‘teğet’ geçiyor, ama ne hikmetse yoksul sayısı azalmıyor, çarpık gelir dağılımı düzelmiyor; tersine yoksul daha yoksul, zengin daha zenginleşiyor. Oysa siyasetin görevi en yoksul ile en varlıklı arasındaki makası kapamaktır” diye konuştu.
CHP İstanbul Milletvekili Umut Oran, yazılı bir açıklama yaparak, TÜİK, 2011 Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’nı değerlendirdi. Oran’ın değerlendirmesi ana hatlarıyla şöyle;
Gelir dağılımı 2011’de daha da bozuldu
EN ZENGİNLE EN YOKSUL ARASINDAKİ FARK 14 KAT 

• TÜİK, 2011 Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’nda zengin-yoksul arasındaki gelir farkını yüzde 20’lik nüfus dilimlerine göre 8 kat olarak açıkladı. Ancak yüzde 10’luk nüfus dilimleri esas alınınca en zenginlerle en yoksullar arasında 14 kattan da fazla bir fark olduğu ortaya çıkıyor.
• En varlıklı yüzde 10’luk dilimde yer alan nüfusta eşdeğer hane halkı geliri 33 bin 685 liraya ulaşırken, en yoksul yüzde 10’luk dilimde bu tutar 2 bin 337 lirada kalıyor. Buna göre gelirde, en zengin yüzde 10’luk kesim ile en yoksul dilimdekiler arasında 14.4 kat fark olduğu ortaya çıkıyor.
• Çarpık bir tablo arz eden gelir dağılımı önceki yıla göre iyileşme bir yana daha da bozuldu. En varlıklı yüzde 10 ile en yoksul yüzde 10’luk nüfus dilimleri arasındaki gelir farkı önceki yıl 13.9 kat olmuştu.
• En zengin yüzde 10’luk dilimdeki haneler toplam gelirin tek başına yüzde 31.3’üne sahip olurken, en alt dilimdekiler gelirden sadece yüzde 2.2 pay alabiliyor. En yoksulların payı 2003’tekinin de altında…
• Türkiye’nin son on yılda hızla büyüdüğü, kalkındığı iddialarına karşılık TÜİK verileri, baz alınan gelir düzeyi kriterlerine göre Türkiye’de 7-21.5 milyon arasında değişen sayıda yoksul olduğunu gösteriyor. Bu sayılar ise halkın ortalama refah düzeyinin belli bir oranının altında olan nüfusu, yani göreli yoksulluğu gösteriyor.
• 21,5 milyon yoksul ile Türkiye içinde adeta ayrı bir yoksullar ülkesi oluştu. 21,5 milyonluk topluluk, AB üyesi olan Almanya, Fransa, Birleşik Krallık, İtalya, İspanya, Polonya ve Romanya dışında kalan diğer 20 ülkenin toplam nüfusa denk düşüyor.
• Yıllık hane halkı kullanılabilir medyan gelirinin yüzde 40’ı olan 3 bin 233 TL’nin esas alındığı hesaplamaya göre bile 7 milyon 189 bin kişinin yoksulluk sınırı altında olduğunu gösteriyor. Yıllık hane halkı kullanılabilir medyan gelirinin yüzde 70’i olan 5 bin 657 TL kriter olarak alındığında ise yoksul sayısı 21 bin 519’a ulaşıyor. Her iki bazda da 2007-2011 arasında yoksul sayısında ciddi bir artış görülüyor.
• AKP’nin iddiasına göre “Türkiye hızla kalkınıyor, büyüyor” ve krizler hep “teğet” geçiyor, ama ne hikmetse yoksul sayısı azalmıyor, çarpık gelir dağılımı düzelmiyor; tersine yoksul daha yoksul, zengin daha zenginleşiyor.
• Oysa siyasetin görevi en yoksul ile en varlıklı arasındaki makası kapamaktır.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK),  2011 yılına ilişkin Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması ile yüzde 20’lik nüfus dilimlerine göre zenginlerle yoksullar arasındaki gelir farkını, 8 kat olarak açıkladı. Ancak TÜİK veri tabanı üzerinde en varlıklı ve en yoksul yüzde 10’luk dilimler esas alınarak yapılan hesaplama zengin-yoksul farkının 14.4 kat olduğunu gösteriyor.
2011’de hane halkları yüzde 10’arlık nüfus dilimleri halinde yoksuldan zengine doğru sıralandığında en alttaki dilimde 2 bin 337 lira olan eşdeğer hane halkı kullanılabilir geliri, ikinci dilimde 3 bin 922, dördüncüde 5 bin 134, beşincide 6 bin 263, altıncıda 8 bin 875, yedincide 10 bin 569 lira oldu. Eşdeğer hane halkı kullanılabilir geliri, alttan yukarıya doğru sekizinci dilimde 12 bin 817, dokuzuncu dilimde 16 bin 658 ve en tepedeki dilimde 33 bin 685 lira.
Buna göre en üst gelir düzeyindeki yüzde 10’luk dilimde yer alan nüfusta eşdeğer hane halkı yıllık geliri ortalamada 33 bin 685 liraya ulaşırken, en yoksul yüzde 10’luk dilimde bu tutar 2 bin 337 lirada kalıyor. Zenginden yoksula doğru yüzde 10’arlık hane halkını kapsayan 10 dilim baz alındığında en zengin kesim ile en yoksul dilim arasındaki gelir farkı 14.4 kat çıkıyor.
TÜİK, gelir dağılımı araştırmasını 2005’ten bu yana yöntem değişikliği ile yüzde 20 ve yüzde 10’luk nüfus dilimlerine göre açıklıyor. Daha öncesinde olduğu gibi yüzde 5’lik nüfus dilimlerine göre karşılaştırma durumunda ise gelirde en üst ve en alttakiler arasındaki makasın 25-30 kat arasında çıkması olası…

Eşdeğer hane halkı kullanılabilir geliri (TL)

Gelir dağılımında tablo aşırı çarpık
TÜKİ verileri; Türkiye’nin hızla büyüdüğü, kalkındığı iddia edilen AKP döneminde gelir dağılımındaki çarpık tabloda neredeyse hiç iyileşme olmadığını gösteriyor.
En yoksul yüzde 10’luk nüfusu barındıran haneler toplam gelirden 2002 yılında yüzde 1.9, 2003 yılında ise yüzde 2.3 pay almıştı. Bu kesimin gelirden aldığı pay 2006’da yüzde 1.8’e kadar düştükten sonra izleyen dönemde yüzde 2’nin biraz üzerinde seyretti, 2010 ve 2011 yıllarında yüzde 2.2 olarak gerçekleşti. Buna göre en yoksul yüzde 10’luk nüfus 2011’de toplam gelirden, 2003’tekinden daha düşük bir pay alabildi.
2003-2011 döneminde en varlıklı yüzde 10’luk kesimin gelirden aldığı pay ise çok az düşerek yüzde 33.2’den yüzde 31.3’e indi. Üstelik en varlıklı kesimin payının geçen yıl 2010’a göre arttığı dikkati çekti.

Eşdeğer hane halkı kullanılabilir gelire göre sıralı yüzde 10’luk dilimler

 Gini katsayısı da bozulmaya işaret ediyor

Gelir dağılımı eşitsizlik ölçütlerinden Gini katsayısı da 2011’de önceki yıla göre 0,002 puan artışla 0,404’e yükseldi.
Gini katsayısı, bir ülkede milli gelirin dağılımının adaletli olup olmadığını ölçmeye yarıyor. Katsayı 0 ile 1 arasında değerler alıyor ve değerin yükselmesi eşitsizliğin artması anlamına geliyor. Örneğin herkesin aynı gelire sahip olduğu bir toplumun Gini katsayısı 0 olurken, tüm gelirin bir kişide toplandığı toplumun Gini katsayısı 1 çıkıyor.
Yoksul sayımız 20 AB üyesine denk
TÜİK verileri, baz alınan gelir düzeyi kriterlerine göre Türkiye’de 7-21.5 milyon arasında değişen sayıda yoksul olduğunu gösteriyor. Bu sayılar ise halkın ortalama refah düzeyinin belli bir oranının altında olan nüfusu, yani göreli yoksulluğu gösteriyor. Örneğin yıllık hane halkı kullanılabilir medyan gelirinin yüzde 40’ı olan  3 bin 233 TL’yi baz alıp, bunun altında geliri olanları yoksul kabul edersek, toplam yoksul sayısı 7 milyon 189 bin kişi çıkıyor.  Yıllık hane halkı kullanılabilir medyan gelirinin yüzde 50’si olan 4 bin 41 lira baz alındığında yoksul sayısı 11 milyon 589 bine yükseliyor. Yıllık hane halkı medyan gelirinin yüzde 70’i olan 5 bin 657 TL kriter olarak alındığında ise yoksul sayısı 21 bin 519’a ulaşıyor.
Yıllık medyan gelirin yüzde 40’ı kriter kabul edilerek hesaplanan yoksul sayısının 2007-2011 döneminde yüzde 13.5 oranında net 854 bin kişi arttığı dikkati çekiyor. Medyan gelirin yüzde 70’i baz alınarak hesaplanan en geniş tanımlı yoksul sayısının da aynı dönemde yüzde 5.9 oranında 1 milyon 199 bin kişi arttığı görülüyor.
21,5 milyon yoksul ile Türkiye içinde adeta ayrı bir yoksullar ülkesi oluştu. 21,5 milyonluk topluluk, AB üyesi olan Almanya, Fransa, Birleşik Krallık, İtalya, İspanya, Polonya ve Romanya dışında kalan diğer 20 ülkenin toplam nüfusa denk düşüyor.
Buna göre Türkiye’de yoksulluk azalmıyor, artıyor. Zengini daha zengin, yoksulu daha yoksullaştıran bir süreçte gelir dağılımı düzelmek bir yana daha da çarpılıyor. 

Gelire dayalı göreli yoksulluk sınırına göre yoksulluk

(*)Yıllık ortalama hane halkı kullanılabilir gelirinin oranı olarak.

Basın açıklamasının pdf. hali:

gelir-dagilimi-1

20.09.2012